Ο Σερ Ίαν Μάρεϊ ΜακΚέλεν (Sir Ian Murray McKellen, 25 Μαΐου 1939) είναι Βρετανός ηθοποιός. Έχει κερδίσει πολλαπλά Βραβεία Λόρενς Ολίβιε, ένα Τόνυ, προτάθηκε για δύο Όσκαρ και για πέντε Έμμυ. Η δουλειά του έχει κυμανθεί από Σαιξπηρικό και μοντέρνο θέατρο μέχρι δημοφιλείς ταινίες φαντασίας και επιστημονικής φαντασίας. Είναι γνωστός για τους ρόλους του σε διάφορες ταινίες υποδυόμενος, μεταξύ άλλων, τον Γκάνταλφ στην τριλογίες Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών και Χόμπιτ, τον Magneto στη σειρά ταινιών X-Men και τον Σερ Λι Τίμπινγκ στην ταινία Κώδικας Da Vinci (2006).

Ο ΜακΚέλεν ορίστηκε Διοικητής του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας το 1979, χρίστηκε ιππότης το 1991 για τις υπηρεσίες του στις τέχνες του θεάματος και ονομάστηκε Εταίρος της Τιμής για τις υπηρεσίες του στη δραματική τέχνη και την ισότητα, στις Τιμές του Νέου Χρόνου του 2008.

Ο ΜακΚέλεν γεννήθηκε στο Μπέρνλεϊ, στο Λάνκασαϊρ της Αγγλίας αν και πέρασε την περισσότερη ζωή του στο Γουίγκαν. Γεννημένος λίγο πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτή η εμπειρία είχε ένα διαρκή αντίκτυπο πάνω του. Απαντώντας σε μια ερώτηση σε συνέντευξη, όταν ένας δημοσιογράφος σημείωσε πως φαινόταν ψύχραιμος στο επακόλουθο της επίθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου, είπε: “Λοιπόν, αγάπη μου, ξεχνάς – κοιμήθηκα κάτω από ένα μεταλλικό πιάτο μέχρι τα τέσσερά μου χρόνια”.

Ο πατέρας του, ο Ντένις Μάρεϊ ΜακΚέλεν, πολιτικός μηχανικός, ήταν λαϊκός ιεροκήρυκας, και επίσης οι παππούδες του ήταν ιεροκήρυκες. Την στιγμή της γέννησης του Ίαν, οι γονείς του είχαν ήδη μια πεντάχρονη κόρη, την Τζιν. Το περιβάλλον του σπιτιού του ήταν κυρίως Χριστιανικό, αλλά όχι ορθόδοξο. “Η ανατροφή μου ήταν από αιρετικούς Χριστιανούς, οι οποίοι ένιωθαν πως χώριζες την Χριστιανική ζωή με το να συμπεριφέρεσαι με Χριστιανικούς τρόπους σε όποιον γνώριζες”. Όταν έφτασε στα 12 του χρόνια η μητέρα του, Μάρτζερι Λόις, απεβίωσε. Ο πατέρας του πέθανε όταν ο ΜακΚέλεν ήταν 24 χρονών. Για την αποκάλυψη των σεξουαλικών του προτιμήσεων στη θετή του μητέρα Γκλάντις ΜακΚέλεν, που ήταν μέλος της Θρησκευτικής Κοινωνίας των Φίλων είπε, “Σαν μέλος μιας κοινωνίας που δήλωνε την αδιαφορία της στην διακριτικότητα των φύλων χρόνια πριν νομίζω πως ήταν ευτυχής στο γεγονός πως δεν έλεγα ψέματα τώρα πια”.

Ο ΜακΚέλεν πήγε στο Σχολείο Μπόλτον (στο τμήμα των αγοριών), του οποίου είναι ακόμα υποστηρικτής πηγαίνοντας τακτικά για να μιλήσει στους μαθητές. Η καριέρα του ως ηθοποιός άρχισε στο Μικρό Θέατρο του Μπόλτον, του οποίου είναι τώρα χορηγός. Οι γονείς του παρότρυναν το ενδιαφέρον που είδαν από νωρίς, πηγαίνοντάς τον να παρακολουθήσει το θεατρικό έργο Πίτερ Παν στο Σπίτι της Όπερας στην Μάντσεστερ όταν ήταν 3 χρονών. Όταν ήταν εννέα, το κύριο χριστουγεννιάτικο δώρο του ήταν ένα αναδιπλούμενο Βικτωριανό θέατρο από ξύλο και βακελίτη από το μουσείο παιχνιδιών Pollocks, με χάρτινο τοπίο και καλώδια για να σπρώχνει τα cut-outs της Σταχτοπούτας και του Άμλετ του Λόρενς Ολίβιε. Η αδερφή του τον πήγε στο πρώτο του θεατρικό έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ το Δωδέκατη Νύχτα, από τον ερασιτεχνικό θίασο του Μικρού Θέατρου του Γουίγκαν, και ακολούθησε σύντομα η παράσταση του Μάκβεθ από το Λύκειο Θηλέων του Γουίγκαν, με τους παραγωγούς του Όνειρο Θερινής Νυκτός και μουσική του Μέντελσον, με στο ρόλο της Μπότομ. (Η Τζιν συνέχισε να υποδύεται, να σκηνοθετεί, και να είναι παραγωγός ερασιτεχνικού θεάτρου μέχρι το θάνατό της.)

Κέρδισε υποτροφία στο Κολέγιο της Αγίας Αικατερίνης όταν ήταν 18 ετών. Στο κολέγιο γνωρίστηκε με τον Ντέρεκ Τζάκομπι, κι ένιωσε μια έλξη για εκείνον. Τη χαρακτήρισε σαν “πάθος αδήλωτο και μονομερές”.

Καριέρα

Θέατρο

Όσο ήταν στο Κέιμπριτζ, ο ΜακΚέλεν ήταν μέλος της αδελφότητας Μάρλοουμ, και εμφανίστηκε στα έργα Henry IV στο ρόλο του Σάλοου με τον Τρέβορ Ναν και τον Ντέρεκ Τζακόμπι (Μάρτιος 1959), Κυμβελίνος στο ρόλο της Πόσθμους, με τη Μάρκαρετ Ντραμπλ στο ρόλο της Ιμογένης και Doctor Faustus. Η πρώτη επαγγελματική του εμφάνιση έγινε το 1961 στο Nottingham Playhouse, στο ρόλο του Ρόπερ στο Ένας Άνθρωπος για Όλες τις Εποχές. Μετά από τέσσερα χρόνια περιφερειακού ρεπερτορίου στα θέατρα έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο West End, στο A Scent of Flowers, που θεωρήθηκε ως “αξιοσημείωτη επιτυχία”. Το 1965 έγινε μέλος της Εταιρίας του Εθνικού Θεάτρου του Λόρενς Ολίβιε στο θέατρο Old Vic, που τον οδήγησε σε ρόλους στο Φεστιβάλ Τσίτσεστερ. Την δεκαετία του 1970 και 1980 ο ΜακΚέλεν έγινε μια ευρέως γνωστή φιγούρα στο Βρετανικό Θέατρο, κάνοντας εμφανίσεις συχνά στην Βασιλική Εταιρία Σαίξπηρ και στο Εθνικό Βασιλικό Θέατρο, όπου έπαιξε αρκετούς πρωταγωνιστικούς σαιξπηρικούς ρόλους, συμπεριλαμβανομένων και του πρωταγωνιστικού ρόλου στον Μάκβεθ και τον Ιάγο στον Οθέλο, σε βραβευμένες παραγωγές σκηνοθετημένες από τον Ναν. Και οι δύο αυτές παραγωγές μεταφέρθηκαν στην τηλεόραση, επίσης σκηνοθετημένες από τον Ναν.

Το 2007 επέστρεψε στην Βασιλική Εταιρεία Σαίξπηρ, σε παραγωγές των Βασιλιάς Λιρ και Ο Γλάρος, και οι δύο σε σκηνοθεσία του Τρέβορ Ναν. Το 2009 εμφανίστηκε σε μια πολύ δημοφιλή αναβίωση του Περιμένοντας τον Γκοντό στο Haymarket Theatre του Λονδίνου, σκηνοθετημένο από τον Σον Ματίας, παίζοντας με τον Πάτρικ Στιούαρτ.

Ο ΜακΚέλεν είναι επίσης Πρόεδρος και χορηγός του Μικρού Θέατρου Συντεχνίας της Μεγάλης Βρετανίας, σε συνεργασία με ερασιτεχνικούς θεατρικούς οργανισμούς μέσα και έξω από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Δημοφιλής επιτυχία

Ο ΜακΚέλεν είχε πάρει ρόλους ταινιών καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του – ξεκινώντας από το 1969 με το ρόλο του Τζορτζ Μάθιους στην ταινία A Touch of Love, αλλά ευρύτερα γνωστός έγινε την δεκαετία του ’90, μέσα από αρκετούς ρόλους σε υπερπαραγωγές Χολιγουντιανών ταινιών.

Το 1993 ο ΜακΚέλεν υποδύθηκε το β’ ρόλο ενός Βορειοαφρικανού μεγιστάνα στην καλλιτεχνική επιτυχία Απρόσκλητος Επισκέπτης, στην οποία πρωταγωνιστούν οι Στόκαρντ Τσάνινγκ, Ντόναλντ Σάδερλαντ και Γουίλ Σμιθ. Τον ίδιο χρόνο, εμφανίστηκε σε μικρούς ρόλους στη μίνι τηλεοπτική σειρά Tales of the City (βασισμένη στην νουβέλα του φίλου του Άρμιστεντ Μόπιν) και την ταινία Ο Τελευταίος Μεγάλος Ήρωας, όπου υποδύθηκε το Θάνατο. Επίσης εμφανίστηκε στην τηλεταινία And the Band Played On που αφορούσε την ανακάλυψη του ιού του AIDS, για την οποία ο ΜακΚέλεν κέρδισε το βραβείο CableACE για τον Β’ ρόλο σε Ταινία ή Μίνι Σειρά και έλαβε υποψηφιότητα για Έμμυ Β’ Ανδρικού Ρόλου σε Μίνι Σειρά ή Ταινία.

Το 1995 έπαιξε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία Ριχάρδος ο 3ος, στην οποία μετέφεραν την ιστορία σε μια εναλλακτική δεκαετία του ’30 όπου η Αγγλία κυβερνάται από φασίστες. Ο ΜακΚέλεν ήταν ο συμπαραγωγός και ο συν-σεναριογράφος της ταινίας, μεταφέροντας το θεατρικό έργο στη μεγάλη οθόνη βασισμένο σε μια θεατρική παραγωγή του έργου του Σαίξπηρ σκηνοθετημένη από τον Ρίτσαρντ Άιρ για το Εθνικό Βασιλικό Θέατρο, στο οποίο ο ΜακΚέλεν εμφανίστηκε. Ως παραγωγός, ο ΜακΚέλεν επέστρεψε την αμοιβή των 50.000 δολαρίων με σκοπό να ολοκληρώσει τα γυρίσματα της τελικής μάχης. Στην κριτική της ταινίας του, ο Χαλ Χίνσον της Washington Post, αποκάλεσε την ερμηνεία του ΜακΚέλεν “μία θανάσιμη επιδεικτική ενσάρκωση” και είπε πως “η πολυποίκιλη γνώση του… κυριαρχεί τα πάντα”. Η ερμηνεία του συγκέντρωσε υποψηφιότητες για BAFTA και Χρυσή Σφαίρα α’ ανδρικού ρόλου και κέρδισε το Βραβείο Ευρωπαϊκού Κινηματογράφο Καλύτερου Ηθοποιού. Το σενάριό του έλαβε υποψηφιότητα για BAFTA προσαρμοσμένου σεναρίου.

Στο αμερικανικό κοινό έγινε γνωστός με την ταινία Μαθήματα Φόβου το 1998, βασισμένη σε μια ιστορία του Στίβεν Κινγκ. Υποδύθηκε έναν ηλικιωμένο αξιωματικό των Ναζί που ζούσε με ψεύτικο όνομα στις Η.Π.Α, ο οποίος ήταν φίλος με έναν περίεργο έφηβο (Μπραντ Ρένφρο) που τον απείλησε ότι θα τον ξεσκεπάσει αν δεν του πει την ιστορία λεπτομερώς. Ο ΜακΚέλεν επιλέχθηκε για το ρόλο κυρίως λόγω της ερμηνείας του στην ταινία Cold Comfort Farm, την οποία παρακολούθησε ο σκηνοθέτης Μπράιαν Σίνγκερ. Την επόμενη χρονιά έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ Α΄ Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του στην ταινία Θεοί και Δαίμονες, όπου υποδύθηκε τον Τζέιμς Γουέιλ, σκηνοθέτη των ταινιών Φρανκενστάιν (1931) και Show Boat (1936).

Ξανασυνεργάστηκε με τον Μπράιαν Σίνγκερ για να υποδυθεί τον υπερκακό Magneto στη σειρά των ταινιών X-Men. Παράλληλα με τα γυρίσματα της ταινίας X-Men (2000), ο ΜακΚέλεν υποδυόταν τον μάγο Γκάνταλφ στην σειρά των ταινιών Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών του Πίτερ Τζάκσον. Βραβεύτηκε με Screen Actors Guild Award Καλύτερου Ηθοποιού σε Δευτεραγωνιστικό Ρόλο και έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου. Επίσης δάνεισε τη φωνή του Γκάνταλφ στο βιντεοπαιχνίδι της τριλογίας όπως επίσης και στο The Lord of the Rings: The Third Age. Τον Ιανουάριο του 2010 επιβεβαιώθηκε πως ο ΜακΚέλεν θα επαναλάβει το ρόλο του Γκάνταλφ στην ταινία Χόμπιτ: Ένα Αναπάντεχο Ταξίδι.

Στις 16 Μαρτίου του 2002 ήταν ο οικοδεσπότης στο Saturday Night Live. Το 2003, ο ΜακΚέλεν εμφανίστηκε ως ο εαυτός του στην αμερικανική σειρά κινουμένων σχεδίων The Simpsons, σε ένα ειδικό επεισόδιο με θέμα τη Βρετανία με τίτλο “Οι Μονόλογοι της Ρετζίνα”, μαζί με τον Τόνι Μπλερ και την Τζ. Κ. Ρόουλινγκ. Τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2005, υποδύθηκε τον ρόλο του Μελ Χάτσράιτ στην σαπουνόπερα του τηλεοπτικού καναλιού Granada Television, Coronation Street, εκπληρώνοντας μια μακροχρόνια φιλοδοξία. Είναι επίσης γνωστός για την δουλειά του σε φωνητικούς ρόλους, έχοντας αφηγηθεί την ταινία του Ρίτσαρντ Μπελ, Eighteen, στο ρόλο ενός παππού που αφηγείται τις αναμνήσεις του από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σε μια κασέτα για τον έφηβο εγγονό του.

Ο ΜακΚέλεν εμφανίστηκε σε ταινίες περιορισμένης κυκλοφορίας, όπως το Emile (2003), το οποίο γυρίστηκε λίγες μέρες μετά τα γυρίσματα της ταινίας X-Men 2, το Neverwas (2005) και το Παράνομο Πάθος (Asylum, 2005). Υποδύθηκε τον Σερ Λι Τίμπινγκ στην ταινία Κώδικας Da Vinci (2006). Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης στις 17ης Μαΐου του 2006 στο The Today Show μαζί με τον σκηνοθέτη και το καστ της ταινίας Κώδικας Da Vinci, ο Ματ Λάουερ έθεσε ένα ερώτημα στην ομάδα σχετικά με το πως θα ένιωθαν αν η ταινία έφερε μια εμφανή αποποίηση ευθυνών ότι η ταινία είναι προϊόν φαντασίας, όπως επιθυμούσαν κάποιες θρησκευτικές ομάδες. Ο ΜακΚέλεν αποκρίθηκε, “σκέφτομαι συχνά πως η Βίβλος θα έπρεπε να έχει αποποίηση ευθυνών λέγοντας ‘Αυτό είναι φαντασία.’ Εννοώ, περπάτημα πάνω στο νερό; Χρειάζεται… μια πράξη πίστης. Και έχω πίστη σε αυτή την ταινία -όχι ότι είναι αλήθεια, όχι ότι είναι πραγματικό, αλλά είναι μια πάρα πολύ καλή ιστορία.” Συνέχισε λέγοντας, “Και πιστεύω πως το κοινό είναι αρκετά έξυπνο και λαμπρό για να ξεχωρίσει το πραγματικό και το φανταστικό και να συζητήσουν το πράγμα όταν θα το έχουν δει”. Ο ΜακΚέλεν εμφανίστηκε στην κωμική σειρά του Ρίκι Τζερβές με τίτλο Extras, όπου έπαιξε τον εαυτό του σκηνοθετώντας τον χαρακτήρα του Τζερβές, Άντι Μιλμαν που αφορά τους γκέι εραστές. Ο ΜακΚέλεν βραβεύτηκε το 2007 με το Έμμυ Καλύτερου Γκεστ Ηθοποιού σε Κωμική Σειρά. Επίσης εμφανίστηκε το 2009 στο ριμέικ της ταινίας του 1967, The Prisoner, όπου έπαιξε τον χαρακτήρα Νούμερο Δύο.

Προσωπική ζωή

Ο ΜακΚέλεν και ο πρώτος σοβαρός του σύντροφος, Μπράιαν Τέιλορ, ένας δάσκαλος ιστορίας από το Μπόλτον, ξεκίνησαν τη σχέση τους το 1964. Κράτησε για 8 χρόνια, τελειώνοντας το 1972. Ζούσαν στο Λονδίνο, όπου ο ΜακΚέλεν συνέχισε την καριέρα του ως ηθοποιός. Για πάνω από μια δεκαετία, ζούσε σε μια πενταόροφη Βικτοριανή πολυκατοικία στο Narrow Street, στο Limhouse. To 1978 γνώρισε τον δεύτερο σύντροφό του, τον Σον Ματίας, στο Φεστιβάλ Εδιμβούργου. Αυτή η σχέση κράτησε μέχρι το 1988. Σύμφωνα με τον Ματίας αυτή η δεκάχρονη ερωτική σχέση ήταν θυελλώδης, με συγκρούσεις που αφορούσαν την επιτυχία του ΜακΚέλεν στην υποκριτική ενάντια στην κάπως λιγότερο επιτυχή καριέρα του Ματίας. Ο Ματίας και ο ΜακΚέλεν παρέμειναν φίλοι, και ο Ματίας σκηνοθέτησε τον ΜακΚέλεν στο Περιμένοντας τον Γκόντο στο Βασιλικό Θέατρο το 2009. Το ζευγάρι ενώθηκε επαγγελματικά με τον Έβτζενι Λεμπεντέβ αγοράζοντας την ταβέρνα The Grapes στο Νarrow Street, κοντά στο σπίτι του ΜακΚέλεν.

Φίλος του Ίαν Τσάρλεσον και μεγάλος θαυμαστής της δουλειάς του, ο ΜακΚέλεν συνέβαλε σε ένα κεφάλαιο στο βιβλίο του 1990 με τίτλο For Ian Charleson: A Tribute.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ο ΜακΚέλεν έχασε την όρεξή του για κρέας εκτός από ψάρι, και το αποκλείει από τη δίαιτά του.

Ακτιβισμός

Καμπάνια των δικαιωμάτων LGBT

Ενώ ο ΜακΚέλεν είχε κάνει τον σεξουαλικό του προσανατολισμό γνωστό στους συνάδελφους του ηθοποιούς στα πρώτα στάδια της καριέρας του, ήταν το 1988 που το αποκάλυψε στο ευρύ κοινό, σε ένα πρόγραμμα του BBC Radio 3. Αυτό που ώθησε τον ΜακΚέλεν στην απόφασή του -ξεπερνώντας κάθε ανησυχία για πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην καριέρα του- ήταν ο επίμαχος Τομέας 28 του Τοπικού Κυβερνητικού Συμβολαίου, πιο απλά γνωστό ως Τομέας 28, που βρισκόταν υπό την εξέταση της Βρετανικής Κυβέρνησης. Ο ΜακΚέλεν τόνισε πως ήταν επηρεασμένος για την απόφασή του από συμβουλές και υποστήριξη των φίλων του, μέσα σε αυτούς ο γκέι συγγραφέας Άρμιστεντ Μόπιν.

Το 2003, κατά τη διάρκεια της εμφάνισής του στο Have I Got News For You ο ΜακΚέλεν ισχυρίστηκε πως όταν επισκέφθηκε τον Μάικλ Χάουαρντ, που ήταν τότε Περιβαλλοντικός Γραμματέας (υπεύθυνος για την τοπική κυβέρνηση), το 1998 για να εναντιωθεί στον Τομέα 28, ο Χάουαρντ αρνήθηκε να αλλάξει την θέση του αλλά του ζήτησε να του αφήσει ένα αυτόγραφο για τα παιδιά του. Ο ΜακΚέλεν συμφώνησε αλλά έγραψε. “Γαμήσου, είμαι γκέι”. Ο ΜακΚέλεν επίσης περιέγραψε τους υφυπουργούς του Χάουαρντ, τους Συντηρητικούς Ντέιβιντ Γουίλσιρ και τον Ντέιμ Τζιλ Νάιτ, που ήταν οι αρχιτέκτονες του Τομέα 28, ως “άσχημες αδερφές” μιας πολιτικής παντομίμας.

Ο Τομέας 28, που είχε σκοπό να προστατεύσει τις τοπικές αρχές από “την προώθηση της ομοφυλοφιλίας” ‘σαν είδος προσποίησης οικογενειακής φιλίας’ ήταν ασαφής και η πραγματική επίπτωση της τροποποίησης ήταν ασαφής. Ο ΜακΚέλεν έγινε ενεργός υποστηρικτής στην καταπολέμηση του προτεινόμενου νόμου, και δήλωσε πως είναι γκέι σε ένα Ραδιοφωνικό πρόγραμμα του BBC όπου συζήτησε το θέμα του Τομέα 28 με τον συντηρητικό δημοσιογράφο Πέρεγκριν Γουόρστχόρν. Είπε: “Η δική μου συμμετοχή σε αυτή την καμπάνια ήταν η παρότρινση για τους ανθρώπους για να νιώσουν άνετα, να σκεφτούν πως αν ο Ίαν ΜακΚέλεν συστρατεύεται για το σκοπό αυτό, ίσως να ήταν καλό και για άλλους ανθρώπους, γκέι και στρέιτ”. Ο Τομέας 28, ωστόσο, θεσπίστηκε και παρέμεινε στους κώδικες μέχρι το 2003

Ο ΜακΚέλεν συνέχισε να είναι πολύ ενεργός στις προσπάθειες των δικαιωμάτων της κοινότητας των ΛΟΑΤ. Σε μια δήλωση στην ιστοσελίδα του μιλώντας για τον ακτιβισμό του ο ηθοποιός σχολίασε πως:

Έχω παραμελήσει την άσκηση πίεσης για άλλα θέματα που με ενδιαφέρουν -πυρηνικά όπλα (εναντίον), θρησκεία (άθεος), θανατική ποινή (εναντίον), AIDS (δωρητής)- επειδή θέλω να ρίχνω πάντα το βάρος στην αντιμετώπιση της πιο επείγουσας ανησυχίας μου· νομική και κοινωνική ισότητα για τους ομοφυλόφιλους σε όλον τον κόσμο.

Ο ΜακΚέλεν είναι συνιδρυτής του Στόουνγουολ, μιας ομάδας των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ στο Ηνωμένο Βασίλειο, που πήρε το όνομα του από τις ταραχές του Στόουνγουολ. Ο ΜακΚέλεν είναι επίσης χορηγός των LGBT History Month, Pride London, GAY-GLOS, The Lesbian & Gay Foundation, και του FFLAG όπου παρουσιάζεται στο βίντεό τους “Οι Γονείς Μιλούν”.

Το 1994 στην τελετή λήξης των Αγώνων των Ομοφυλόφιλων, εν συντομία ανέβηκε στη σκηνή για να αντιμετωπίσει το πλήθος, λέγοντας, “Είμαι ο Σερ Ίαν ΜακΚέλεν αλλά μπορείτε να με λέτε Σερένα” (αυτό το ψευδώνυμο αρχικά δώθηκε από τον Στέφεν Φράι, ο οποίος κυκλοφορούσε με την ομοφυλοφιλική κοινωνία από τη στιγμή που επιβεβαιώθηκε ο ιπποτισμός του ΜακΚέλεν). Το 2002, παρευρέθηκε στα Βραβεία Όσκαρ με τον τότε Νεοζηλανδό σύντροφό του Νικ Κάθελ.

Το 2006 ο ΜακΚέλεν μίλησε πριν την κυκλοφορία του LGBT History Month του 2007 στο Ηνωμένο Βασίλειο, στηρίζοντας τον οργανισμό και τον ιδρυτή του, Σου Σάντερς. Το 2007 ο ΜακΚέλεν έγινε προστάτης του The Albert Kennedy Trust ενός οργανισμού που παρέχει στήριξη στους νεαρούς, άστεγους και ταραγμένους ανθρώπους της LGBT.

Το 2006 ο ΜακΚέλεν έγινε χορηγός του Oxford Pride. Εκείνος είπε:

Στέλνω την αγάπη μου σε όλα τα μέλη της Oxford Pride, τους χορηγούς και τους υποστηρικτές της, για την οποία είμαι περήφανος που είμαι μέλος.Έχω πάει σε πολλές εκδηλώσεις του Pride σε όλο τον κόσμο, από τον Γκράντ Μάρσαλ στο Σαν Φρανσίσκο μέχρι και την πρώτη γκέι πορεία στο Γιοχάνεσμπουργκ μετά το απαρτχάιντ στην Βόρεια Αφρική. Όπου τα γκέι άτομα συγκεντρώνονται δημόσια για να γιορτάσουν την αίσθηση της κοινωνίας τους, υπάρχουν δύο σημαντικά αποτελέσματα. Πρώτα, οι τυχαίοι περαστικοί μπορεί να είναι εντυπωσιασμένοι από την πεποίθηση και την απόφαση να είμαστε οι εαυτοί μας και δεύτερον τα γκέι άτομα οποιαδήποτε εποχής, μπορούν να νιώσουν άνετα και να κάνουν τα πρώτα βήματα για να έρθουν “έξω” και να αφήσουν την κρυψώνα για πάντα πίσω.

Ο ΜακΚέλεν ασχολείται με τον ακτιβισμό σε όλον τον κόσμο. Προκάλεσε σημαντική αναταραχή στη Σιγκαπούρη. Καλεσμένος για μια συνέντευξη σε μια πρωινή εκπομπή, σόκαρε τον δημοσιογράφο ρωτώντας τον εάν θα μπορούσαν να του προτείνουν ένα γκέι μπάρ. Το πρόγραμμα σταμάτησε αμέσως. Το Δεκέμβριο του 2008 μπήκε στην λίστα των 100 “εκτός” του περιοδικού Out.

Το 2010 ο ΜακΚέλεν επέκτεινε την στήριξη του για το φεστιβάλ της Liverpool Homotopia, στην οποία μια ομάδα από ομοφυλόφιλους έφηβους του Μέρσισάιντ βοήθησαν να παραχθεί μια αντι-ομοφυλοφιλική καμπάνια για τα σχολεία και τα κέντρα νεότητας σε όλη την πόλη.

Τον Μάιο του 2011, ο ΜακΚέλεν αποκάλεσε τον Σέρτζι Σόμπιανιν, τον Δήμαρχο της Μόσχας, “δειλό” όταν αρνήθηκε να επιτρέψει γκέι παρελάσεις στην πόλη.

Φιλανθρωπικό έργο

Τον Απρίλιο του 2010 μαζί με τον Μπράιαν Κοξ και την Ελέανορ Μπρον, εμφανίστηκαν σε τηλεοπτικές διαφημιστικές σειρές για να στηρίξουν την Age Uk, ένα ίδρυμα προσφάτως σχηματισμένο από την συγχώνευση του Age Concern και Help the Aged. Και οι τρεις ηθοποιοί συμμετείχαν δωρεάν.

Βασιλικό Θέατρο Ισάακ, Κράιστσερτς

Ενώ ήταν στη Νέα Ζηλανδία γυρίζοντας το The Hobbit το 2012, ο ΜακΚέλεν ανακοίνωσε ένα ειδικό σόου με τίτλο «Σαίξπηρ, Τόλκιν, ITR και Εσύ!», με έσοδα από τα δύο σόου που θα βοηθήσουν να σωθεί το Βασιλικό Θέατρο Ισαάκ, που υπέφερε από εκτεταμένη ζημιά κατά τη διάρκεια του σεισμού του Κράιστσερτς. Ο ΜακΚέλεν είπε πως επέλεξε να σώσει το κτήριο επειδή ήταν το τελευταίο θέατρο που έπαιξε στη Νέα Ζηλανδία (Περιμένοντας το Γκόντο το 2010) και η αγάπη των τοπικών ανθρώπων το έκαναν ένα μέρος που αξίζει να συμβάλλει.

Έργο

Θεατρικές παραστάσεις

• Πολλή Φασαρία για το Τίποτα, Εθνικό Βασιλικό Θέατρο, Παλιό Βικ, Λονδίνο 1965
• Η Τρελόνι των ‘Πηγαδιών’, Εθνικό Θέατρο, Λονδίνο & Φεστιβάλ Τσίτσεστερ, 1965
• Η Υπόσχεση, Τέλος Δύσης, Μπρόντγουεϊ
• Εδουάρδος ο Δεύτερος (στον πρωταγωνιστικό ρόλο), Φεστιβάλ Εδιμβούργου & Τέλος Δύσης, 1969
• Άμλετ (στον πρωταγωνιστικό ρόλο), Περιοδεία Ηνωμένου Βασιλείου/Ευρώπης, 1971
• Κρίμα Είναι Πόρνη, Περιοδεία Ηνωμένου Βασιλείου, 1972
• Δρ Φόστους (στον πρωταγωνιστικό ρόλο), Βασιλική Εταιρεία Σαίξπηρ, Φεστιβάλ Εδιμβούργου & Θέατρο Άλντουιτς, 1974
• Βασιλιάς Ιωάννης, RSC, 1975
• Ρωμαίος και Ιουλιέτα (στον πρωταγωνιστικό ρόλο), RSC, Stratford-upon-Avon & Λονδίνο, 1976
• Η Ιστορία του Χειμώνα, RSC, Stratford-upon-Avon, 1976
• Μακβέθ (στον πρωταγωνιστικό ρόλο), RSC, Stratford-upon-Avon & Νεαρός Βικ (Λονδίνο), 1976-1977
• Ο Αλχημιστής, RSC, Stratford-upon-Avon & Λονδίνο, 1977
• Κάθε Καλό Αγόρι Αξίζει μια Χάρη, RSV, Κέντρο Τεχνών Μπάρμπικαν (Λονδίνο), 1977
• Τρεις Αδερφές, RSC, Περιοδεία Ηνωμένου Βασιλείου, 1978
• Μπεντ, (στο ρόλο του Μαξ) Βασιλικό Γήπεδο και Κριτίριο, Λονδίνο, 1979
• Αμαντέους (στο ρόλο του Σαλιέρι), Μπρόντγουει, 1980
• Κοριολάνος (στον πρωταγωνιστικό ρόλο), Εθνικό Θέατρο, 1984
• Άγριο Μέλι, Εθνικό Θέατρο, 1984 & Μπρόντγουεϊ,1986
• Ο Δενδρόκηπος με τα Κεράσια (στο ρόλο του Λόπακιν), Εθνικό Θέατρο, 1985
• Η Δούκισσα του Μάλφι, Εθνικό Θέατρο, 1985
• Το Πραγματικό Κυνηγόσκυλο Επιθεώρησης, Εθνικό Θέατρο, Λονδίνο & Παρίσι, 1985
• Οθέλος (στο ρόλο του Ιάγκο), RSC, Λονδίνο & Stratford-upon-Avon, 1989
• Ριχάρδος ο Τρίτος (στον πρωταγωνιστικό ρόλο), Εθνικό Θέατρο, παγκόσμια περιοδεία, 1990 & Περιοδεία Ηνωμένων Πολιτειών, 1992
• Ο Θείος Βάνιας (στον πρωταγωνιστικό ρόλο), Εθνικό Θέατρο, 1992
• Πίτερ Παν (στο ρόλο του Κύριου Ντάρλινγκ/Κάπτεν Χουκ), Εθνικό Θέατρο, 1997
• Ένας Εχθρός των Ανθρώπων, Εθνικό Θέατρο, 1996 & Θέατρο Αχμάνσον (Λος Άντζελες, 1998
• Τωρινό Γέλιο, Δυτικό Θέατρο Γιόρκσαϊρ (Λίντς, Αγγλία), 1998
• Ο Χορός του Θανάτου, στο Θέατρο Μπρόντχερστ (Νέα Υόρκη) το 2001. Στο Λυρικό Θέατρο (Λονδίνο, Αγγλία) το 2003^[52] Dance of Death, at the
• Αλαντίν (στο ρόλο του Χήρου Τουάνκι) Παλιό Βικ, 2004 & 2005
• Η Κοπή, Αποθήκη Ντόνμαρ, 2006
• Βασιλιάς Ληρ, του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, (στον πρωταγωνιστικό ρόλο), Θέατρο Αυλής, Stratford-upon-Avon 2007 Νέα Ζηλανδία, 2007 Νέα Υόρκη (Ακαδημία Μουσικής στο Μπρόυκλιν), 2007, Μινεάπολη, 2007, Θέατρο Νέου Λονδίνου (Δυτικό Τέλος), 2007-8
• Ο Γλάρος του Άντον Τσέχωφ, (στο ρόλο του Σόριν), Θέατρο Αυλής, Stratford-upon-Avon, 2007 Νέα Υόρκη (Ακαδημία Μουσικής του Μπρούκλιν), Μινεάπολη 2007, Θέατρο νέου Λονδινου 2007 (Δυτικό Τέλος), 2007-8
• Περιμένοντας τον Γκόντο του Σάμιουελ Μπέκετ, (στο ρόλο του Έστραγκον), Βασιλικό Θέατρο Χέιμαρκετ, Λονδίνο, 2009 και 2010. Θέατρο Κωμωδίας, Μελβούρνη, Αυστραλία, 2010 και Θέατρο Φάγκαρντ, Κέιπ Τάουν, Βόρεια Αφρική
• Το Συνδικάτο του Εντουάρντο ντε Φιλλίπο, Φεστιβάλ Τσίτσεστερ, 2011

Μουσική

• Βαμπίρ στο μουσικό βίντεο “Heart” από τους Pet Shop Boys
• Ο άντρας που “πέφτει μακριά” στο μουσικό βίντεο “Falling Out of Reach” από τους Guillemots
• Εμφανίζεται στο τραγούδι των Scissor Sisters με τίτλο “Invisible Light”, από το άλμπουμ του 2010 “Night Work”, απαγγέλοντας ένα κείμενο που αφορά το “Invisible Light” του τίτλου.

Ακουστικά βιβλία

Είναι αφηγητής των σειρών των ακουστικών βιβλίων της Μισέλ Πάβερ με τίτλο Τα Χρονικά του Αρχαίου Σκοταδιού, οι οποίες είναι: ο Αδελφός Λύκος, ο Περπατητής Πνεύμα, ο Ψυχοφάγος, ο Απόβλητος, ο Θραύστης Όρκων και ο Κυνηγός Φαντασμάτων. Επίσης έγινε αφηγητής μιας έκδοσης της Οδύσσειας του Ομήρου.

Ηχογραφήσεις

Μια ηχογράφηση της φωνής του ΜακΚέλεν ακούγεται πριν από τις παραστάσεις στη Βασιλική Αίθουσα Φεστιβάλ, υπενθυμίζοντας τους θεατές να επιβεβαιώσουν πως τα κινητά τους τηλέφωνά και τα ξυπνητήρια τους είναι κλειστά, και να κρατήσουν το βήχα τους σε μικρή ένταση.

Βραβεία και τιμές

Βραβεία

• 1981: Βραβείο Τόνυ της Νέας Υόρκης για τον Καλύτερο Ηθοποιό σε Θεατρικό Έργο, για το Αμαντέους
• 1984: Βραβείο Ολίβιερ του Λονδίνου για τον Καλύτερο Ηθοποιό σε Αναβίωση, για το Άγριο Μέλι
• 1984: Βραβείο Σταθερού Απογεύματος στο Λονδίνο για τον Καλύτερο Ηθοποιό, για τον Κοριολάνο
• 1989: Βραβείο Σταθερού Απογεύματος στο Λονδίνο για τον Καλύτερο Ηθοποιό, για τον Οθέλο
• 1990: Βραβείο Ολίβιερ του Λονδίνου για τον Καλύτερο Ηθοποιό, για τον Ριχάρδο τον Τρίτο
• 1998: Βραβείο Σταδίου Δύσης του Γκάρλαντ, για το one man show του στο A Knight Out στο Λος Άντζελες
• 2004: Υπερηφάνεια Επιτεύγματος Ζωής στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινίας & Βραβείο Διάκρισης
• 2007: Βραβείο Άννι για την Πράξη Καλύτερης Φωνής σε Παραγωγή Κινουμένων Σχεδιων, για το Η Ποντικούπολη
• Το Μάΐο του 2007, ονομάστηκε, από τους Ανεξάρτητους στην Κυριακάτικη Ροζ Λίστα, ως το πέμπτο πιο ισχυρό γκέι άτομο στη Βρετανία κάτω από την πρώτη θέση του προηγούμενου χρόνου.
• 2009: Βραβείο Ντονόστια στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινίας του Άγιου Σεβαστιανού στην αναγνώριση μιας εκτεταμένης επαγγελματικής καριέρας.
• 2010: Empire Awards 2010: Empire Icon Award
• 2010: Αυτοκρατορικά Βραβεία 2010: Βραβείο Εικονιδίου Αυτοκρατορίας.

Τιμές

Διορίστηκε Ταξιάρχης του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (CBE) το 1979, και έγινε ιππότης στις Τιμές του Νέου Χρόνου το 1991 για την εξαιρετική δουλειά και την συνεισφορά του στα θέατρα. Στις Τιμές του Νέου Χρόνου το 2008 διορίστηκε Σύντροφος της Τιμής (CH) για τις υπηρεσίες του στο δράμα και την ισότητα.

Το 2001 ο ΜακΚέλεν βραβεύτηκε με έναν τίτλο του Δάσκαλου Τεχνών από το Πανεπιστήμιο του Μπαθ. To 2004 ο ΜακΚέλεν ανατέθηκε τιμητικός Δάσκαλος των Γραμμάτων από το Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ. Εγκωμιάστηκε για την ποικιλία των ρόλων του, την “βαθιά θεωρημένη δραματική τεχνική του” και των ριζών του από το Λάνκαστερ.