Ο κόμης Μωρίς Πολυντόρ Μαρί Μπερνάρ Μαίτερλινκ (Maurice Polydore Marie Bernard graaf Maeterlinck, 29 Αυγούστου 1862 – 6 Μαΐου 1949) ήταν Γαλλόφωνος Βέλγος ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και δοκιμιογράφος. Το 1911 του απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τα κύρια θέματα του έργου του είναι ο θάνατος και το νόημα της ζωής.

Ο κόμης Μωρίς Μαίτερλινκ γεννήθηκε στη Γάνδη του Βελγίου, σε μία εύπορη, γαλλόφωνη οικογένεια. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του έγραψε ποιήματα και σύντομα μυθιστορήματα, τα οποία κατέστρεψε αργότερα και από τα οποία έχουν διασωθεί μόνο αποσπάσματα.

Αφού τελείωσε τις νομικές σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης το 1885, πέρασε μερικούς μήνες στο Παρίσι. Εκεί γνώρισε κάποια μέλη του τότε νέου κινήματος του Συμβολισμού, και ιδιαίτερα τον Βιλιέ ντε λ’Ιλ-Αντάμ. Ο τελευταίος θα επηρέαζε σημαντικά το έργο του Μαίτερλινκ.

Το 1889 έγινε διάσημος μέσα σε μια νύχτα όταν το πρώτο του θεατρικό έργο, Η πριγκίπισσα Μαλέν, δέχθηκε ενθουσιώδη εγκώμια από τον Οκτάβ Μιρμπώ, λογοτεχνικό κριτικό της Le Figaro (Αύγουστος 1890). Τα επόμενα χρόνια έγραψε μια σειρά συμβολιστικών θεατρικών έργων που χαρακτηρίζονταν από μοιρολατρεία και μυστικισμό, με πιο σημαντικά τα L’Intruse (Η παρείσακτη, 1890), Les Aveugles (Οι Τυφλοί, 1890) και Pelléas et Mélisande (1892, που υπέστη αρκετές γνωστές μουσικές κατεργασίες (βλέπε παρακάτω). Η μεγαλύτερη επιτυχία του ήταν το θεατρικό έργο L’Oiseau Bleu (Το Γαλάζιο Πουλί, 1908). Στις 26 Ιανουαρίου 1914 το σύνολο του έργου του περιελήφθη στον Index Librorum Prohibitorum της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Είχε σχέση με τη σοπράνο Ζωρζέτ Λεμπλάν από το 1895 μέχρι το 1918. Το 1919 νυμφεύθηκε τη Ρενέ Νταόν, με την οποία και μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1940.

Το 1926 εξέδωσε το La Vie des Termites (Η Ζωή των Τερμιτών) λογοκλέπτοντας το “The Soul of the White Ant” (Η Ψυχή του Τερμίτη) που είχε ερευνήσει και γράψει ο Νοτιοαφρικανός ποιητής και επιστήμονας Εζέν Μαραί (1871-1936). Η μετέπειτα αυτοκτονία του Μαραί έχει αποδοθεί από μερικούς σε αυτή την πράξη λογοκλοπής (‘The Dark Stream’, Leon Rousseau, Jonathan Ball Publishers, Cape Town, 1982).

Το 1930 αγόρασε ένα κάστρο στη Νίκαια της Γαλλίας και το ονόμασε Orlamonde, όνομα που εμφανίζεται στο έργο του Quinze Chansons.

Το 1932 έγινε κόμης από τον Αλβέρτο Α΄ του Βελγίου.

Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στους The New York Times το 1940, έφτασε στις ΗΠΑ από τη Λισαβόνα με το ελληνικό πλοίο γραμμής Νέα Ελλάς. Είχε φύγει στη Λισαβόνα για να αποδράσει από τη ναζιστική εισβολή στο Βέλγιο και τη Γαλλία. Οι Times παραθέτουν τα λόγια του: «ήξερα πως αν συλλαμβανόμουν από τους Γερμανούς θα με σκότωναν αμέσως, αφού θεωρούμουν ανέκαθεν εχθρός της Γερμανίας εξαιτίας του έργου μου, Le Bourgmestre de Stillemonde, το οποίο αναφερόταν στις συνθήκες στο Βέλγιο κατά τη Γερμανική Κατοχή του 1918».

Επέστρεψε στη Νίκαια μετά τον πόλεμο και πέθανε εκεί το 1949.

Ο Μαίτερλινκ στη μουσική

Ο Μορίς Μαίτερλινκ πριν από το 1905

Πάμπολλες είναι οι όπερες και τα άλλα είδη μουσικών συνθέσεων που ενέπνευσαν τα δράματα του Μαίτερλινκ. Μεταξύ αυτών είναι οι:

• Το Pelléas et Mélisande (Πελέας και Μελισάνθη) υπήρξε πηγή έμπνευσης για τέσσερις μείζονες μουσικές συνθέσεις της αλλαγής του αιώνα: την όπερα Πελλέας και Μελισσάνθη από τον Κλωντ Ντεμπυσσύ (L 88, Paris, 1902), σκηνική μουσική στο έργο από τον Γιαν Σιμπέλιους (opus 46, 1905), μια ορχηστρική σουίτα από τον Γκαμπριέλ Φωρέ (opus 80, 1898) και ένα συμφωνικό ποίημα από τον Άρνολντ Σαίνμπεργκ (opus 5, 1902/03).
• Ariane et Barbe-bleue: όπερα σε 3 πράξεις από τον Πωλ Ντυκά (Paul Dukas) (1899-1907; f.p. Paris, Opera-Comique, 1907)
• Princess Maleine: Bréville, Lili Boulanger, Cyril Scott
• Les Sept Princesses: Bréville
• La Mort de Tintagiles : Charles Martin Loeffler|Löffler, Santoliquido, Vaughan Williams
• Aglavaine and Sélysette: Arthur Honegger
• Monna Vanna: Ábrányi Emil jr., Henry Février, Σεργκέι Ραχμάνινοφ
• Les Aveugles (Οι Τυφλοί): Beat Furrer (ως “Die Blinden”)

Επιλεγμένη εργογραφία

Ποιητικά έργα

• Serres chaudes (Θερμοκήπια, 1889)
• Douze chansons (Δώδεκα τραγούδια, 1896)
• Quinze chansons (Δεκαπέντε τραγούδια, 1900, εμπλουτισμένη έκδοση των Douze chansons)

Θεατρικά έργα

• La princesse Maleine (Η πριγκίπισσα Μαλέν, 1889)
• L’Intruse (Η παρείσακτη, 1890)
• Les aveugles (Οι τυφλοί, 1890)
• Intérieur (Εσωτερικό), (1891)
• Pelléas et Mélisande (Πελλέας και Μελισσάνθη, 1892) – το πιο διάσημο Συμβολιστικό θεατρικό του, που έγινε όπερα το 1902 από τον Κλωντ Ντεμπυσσύ
• La Mort de Tintagiles (Ο θάνατος του Τενταζίλ, 1894)
• Annabella (Μετάφραση του ‘Tis Pity She’s a Whore του Τζων Φορντ)(1894)
• Aglavaine et Sélysette (1896)
• Ariane et Barbe-Bleue (Η Αριάδνη και ο Κυανοπώγων, 1901), έγινε όπερα από τον Paul Dukas
• Monna Vanna [1] (Μόνα Βάνα, 1902)
• Joyzelle (1903)
• L’Oiseau Bleu (Το γαλάζιο πουλί, 1908)
• Marie Magdeleine (Μαρία Μαγδαληνή, 1910)
• Le Bourgmestre de Stilmonde (Ο δήμαρχος του Στιλμόντ, 1918)
• La miracle de Saint-Antoine (Το θαύμα του Αγίου Αντωνίου, 1919)
• Berniquel (1929)

Πεζά έργα

Φιλοσοφικά δοκίμια

• Le Trésor des Humbles (Ο θησαυρός των ταπεινών, 1896)
• La Sagesse et la destinée (Η σύνεση και το πεπρωμένο, 1898)
• La Vie des abeilles (Η ζωή των μελισσών, 1901)
• L’Intelligence des fleurs (Η νοημοσύνη των λουλουδιών, 1907)
• La vie des termites (Η ζωή των τερμιτών, 1926)

Αυτοβιογραφία

• Bulles bleues (Γαλάζιες φούσκες, 1948),

Ελληνικές μεταφράσεις

• Η πριγκίπισσα Μαλέν : Άλκης Θρύλος (Νέα Εστία, 1962 Α΄)
• Το γαλάζιο πουλί : Πέτρος Χάρης (Νέα Εστία, 1980 Β΄)

και πολλά ποιήματά του σε ανθολογίες και περιοδικά.

Κινηματογράφος

Το Γαλάζιο πουλί’ έχει μεταφερθεί σε αρκετές κινηματογραφικές ταινίες, συμπεριλαμβανομένης μιας του 1940 από την Technicolor με πρωταγωνίστρια τη Σίρλεϊ Τεμπλ (η πρώτη αποτυχημένη της ταινία), και η Αμερικανό/Σοβιετική παραγωγή The Blue Bird (Ρωσικά: Sinyaya Ptitsa, 1976), με πρωταγωνίστρια την Ελίζαμπεθ Τέιλορ (και αυτή η διασκευή δεν ήταν εισπρακτική επιτυχία και δεν σχολιάστηκε ευνοϊκά από τους κριτικούς).

Βιβλιογραφία

• Νέα Εστία, 1962 Α, τόμος 71, τεύχος 837: Αφιέρωμα στον Μαίτερλινκ με πολλές μελέτες για το έργο του, μετάφραση ως άνω της Πριγκίπισσας Μαλέν και μεταφράσεις πολλών ποιημάτων του.
• Ιφιγένεια Μποτουροπούλου: «Μεταφράσεις και μεταφραστές των θεατρικών έργων του Maurice Maeterlinck στην Ελλάδα», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, τόμος ΛΓ’(2000-2001), Αθήνα 2001, σελ. 207-218.

The following two tabs change content below.

• Bio
• Latest Posts

dromena

Latest posts by dromena (see all)

• Κυκλοφορεί σε μετάφραση του Καθηγητή Βάιου Λιαπή το βιβλίο «Το Αρχαίο Θέατρο μέσα από τις Πηγές» - 14 Νοεμβρίου, 2024
• ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΜΑΣ : Η Αυλή των Θαυμάτων (3) - 11 Νοεμβρίου, 2024
• ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΜΑΣ : Η Αυλή των Θαυμάτων (2) - 10 Νοεμβρίου, 2024
• ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΜΑΣ : Η Αυλή των Θαυμάτων (1) - 10 Νοεμβρίου, 2024
• Θέατρο του λαού: Ο Καραγκιόζης, η ιστορία του, η σημασία του - 27 Απριλίου, 2024