Μια εξέχουσα φυσιογνωμία του πνεύματος, ο Pierre Vidal-Naquet ασχολήθηκε με την ελληνική ιστορία και μνημονεύουμε το εξαιρετικό βιβλίο του που ο Γιάγκος Ανδρεάδης και η Πέπη Ρηγοπούλου μετέφρασαν το 1983: Ο Μαύρος Κυνηγός (Le Chasseur Noir) – μορφές σκέψης και μορφές κοινωνίας στον ελληνικό κόσμο (εκδόσεις Λιβάνη). Διανοούμενος που ουδέποτε στάθηκε στην άκρη των καυτών γεγονότων της εποχής του, αλλά πάντοτε πήρε θέση. Δεδηλωμένος φίλος της χώρας μας και του λαού της που τον αγαπά «γι’ αυτό που είναι και όχι για τα ονόματα με τα οποία κάποτε τιτλοφορείται»…

«Η τραγωδία δεν μπορεί να μιλήσει άμεσα για το παρόν όσο θα διατηρεί την αρχαιοπρεπή μορφή της. Εγώ δεν συμφωνώ καθόλου με την ορθόδοξη άποψη για το ανέβασμα των σχετικών παραστάσεων. Μια ηθοποιός μου έλεγε ότι μόνο κάτω από τον ελληνικό ουρανό μπορεί κανείς να ερμηνεύσει μια τραγωδία. Τσακωθήκαμε. Έχω κάνει μια μελέτη για το πρώτο ανέβασμα αρχαίας τραγωδίας σε σύγχρονη γλώσσα. Ήταν ο Οιδίπους Τύραννος που παρουσιάστηκε στο θέατρο “Παλάντιουμ” της Βιτσέντζα τον 16ο αιώνα, χωρίς μάσκες. Διότι όπως έλεγε ο σκηνοθέτης, η λειτουργία της μάσκας ήταν πολύ διαφορετική στις δυο εποχές. Η καλύτερη πάντως παράσταση που έχω δει εγώ ήταν το 1982 οι Επτά επί Θήβας, σε μετάφραση, σκηνοθεσία και σκηνογραφία του Γιάννη Τσαρούχη. Αυτό που με εντυπωσίασε ήταν ότι ο Χορός του δεν μιλούσε με μια φωνή όπως συνήθως, αλλά κάθε μέλος του μιλούσε με τη σειρά του – πράγμα που έκανε την παρέμβαση του Χορού πολύ πιο αποτελεσματική. Πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε διάφορες αναγνώσεις της αρχαίας τραγωδίας και δεν αρνούμαι τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού των παραστάσεων…» (Συνέντευξη στην Μικέλα Χαρτουλάρη, Τα Νέα, 13/1/2001).

Η ενασχόληση του Γιώργου Βέλτσου με το θέατρο είναι πάντα μια γόνιμη πρόκληση για τους δημοσιογράφους. Ο ίδιος δηλώνει ότι είναι «μανιακός» με το θέατρο. Έγραψε το θεατρικό έργο Camera degli sposi που ανέβηκε στο Στούντιο Ιλίσια από τον Μιχαήλ Μαρμαρινό και στη συνέχεια Τα χώματα που σκηνοθέτησε η Ρούλα Πατεράκη. Ακολούθησε η Αναγγελία, σε σκηνοθεσία Κωστή Καπελώνη. Καθηγητής ήδη, φοίτησε στη σχολή του Άκη Δαβή. Έκανε εντύπωση η είδηση ότι θα ερμηνεύσει το Διόνυσο στην παράσταση των τριτοετών της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, τη βασισμένη στη σκηνή του αγώνα των Βατράχων του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη…

«Μπορεί οι παραστάσεις του Βογιατζή να είναι εκπληκτικές, αλλά δεν μου αρέσει ο Διαλεγμένος. Όριό μου είναι η Αναγνωστάκη, παραπάνω δεν πηγαίνω… Μου αρέσει ο Δημητριάδης που προτιμούν ελάχιστοι ή ο ευφυής, αμετανόητος Κιμούλης. Διαφωνώ με τον αξιόλογο και φίλο Χρήστο Μποκόρο, οπαδό της αναπαράστασης. Ο Βαν Γκογκ γράφει στον αδελφό του “μου λείπει ένα κίτρινο” και μετά κόβει το αφτί του… Σ’ όλες τις τέχνες αυτό που ενδιαφέρει δεν είναι το ωραίο αλλά το υψηλόν, το οποίο είναι μη παριστώμενο. Παρά το γεγονός ότι δεν μπορούμε να το εκφράσουμε, οφείλουμε να μαρτυρήσουμε υπέρ του μη παριστάμενου και να δούμε την αναπαράσταση ως ευκολία, ναρκωτικό στη συνείδηση. [Είστε αιρετικός, με τάσεις αυτοανάφλεξης, όπως σας αποδίδουν. Πώς ισορροπείτε τόσα χρόνια ανάμεσα σε ρήξεις και συνεχείς ανατροπές;] Ήμουν πείσμων στις θέσεις μου. Τώρα στα εξήντα μου, νιώθω μια… στημένη αναγνώριση. Ξέρω πολλούς που περίμεναν πώς και πώς την κατάρρευση, τη γελοιοποίησή μου. Δεν θα επέλεγα σε καμιά περίπτωση τον ρόλο ενός Ράμφου… Να, αυτό το παραλήρημα, όπως μου καταλογίζουν, ήθελα να αποφύγω μαζί σας και δεν τα κατάφερα… Ο Πεσόα λέει πως νικάει όποιος ποτέ του δεν τα καταφέρνει, πως δυνατός είναι μόνον όποιος αποθαρρύνεται. Νίκησα σε εισαγωγικά. Η στόφα μου διεκδικεί συνεχώς την κρίση. Για ποιο λόγο θέλω εκ του μηδενός να δοκιμάζομαι στην ποίηση, στο θέατρο, αύριο στην ζωγραφική όπως ο Γκρίναγουεϊ; Γιατί έχω ανάγκη από ένα εσωτερικό δικαστήριο. Ίσως, γιατί δεν τα έχω καταφέρει. Δεν υπήρξα ποτέ ο θεωρητικός Ντεριντά, ο Κακναβάτος ή ο Καρούζος στην ποίηση. Ο λόγος για τον οποίον ζητώ να κατακτήσω πεδία δεν είναι ναπολεόντειος. Δεν πρόκειται για ιμπεριαλισμό, αλλά για τη δοκιμασία κάποιου που αντιλαμβάνεται συνεχώς πως δεν τα έχει καταφέρει. Ενέχει μια φαουστική σημασία αυτή η αλλαγή επιπέδων. Η φαντασίωσή μου είναι η νεότης. Ενα είδος νεύρωσης, θα πείτε. Αλλ’ αυτή είναι η ζωή μου. Το κύτταρο, η μάνα, οι παιδικές αρρώστιες, δεν ξέρω. Αν σταματήσω, νεκρώνομαι. Είμαι ένα δυναμό στη ρόδα του ποδηλάτου. Άμα σταματήσει σβήνει το φανάρι. Πρέπει συνεχώς να μεταβάλλω “χίλια επίπεδα” που λέει ο Ντελέζ. Άλλωστε δυο είναι οι μαέστροι: ο θάνατος και ο έρωτας». (Συνέντευξη στην Έφη Μαρίνου, Ελευθεροτυπία, 5/6/2005).

 Δημήτρης Κεχαΐδης (1933-2005): Έφυγε όπως έζησε… ήσυχα, σιωπηλά, αθόρυβα

Ο Μπελιές έχει μεταφράσει στα ελληνικά 155 θεατρικά έργα. Αξιοσημείωτη είναι η αναμέτρησή του με όλα τα έργα του μεγάλου Ελισαβετιανού, αλλά και με το μεταφραστικό εγχείρημα του αλησμόνητου Βασίλη Ρώτα. Στη θεατρική περίοδο 2004-2005 σε μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ παίχτηκαν: Ο τελευταίος επισκέπτης του Τ. Ουίλιαμς (θ. Τζένη Καρέζη, Πέτρος Ζούλιας), Τέλος καλό όλα καλά του Σαίξπηρ (ΚΘΒΕ, Γ. Μιχαηλίδης), Honour Τζοάνα Μάρεϊ-Σμιθ (θ. Άλμα, Αθανασία Καραγιαννοπούλου), Φρανκενστάιν ρεντίκουλους του Ντάουνινγκ (Νέο Ριάλτο), Θείος Βάνιας του Τσέχοφ (ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας), Τρικυμία του Σαίξπηρ (Αμφι-Θέατρο).

Συγγραφέας και φιλόσοφος εν εγρηγόρσει, μαζί με τον 20ό αιώνα θάβει και τον ανθρωπισμό και προσβλέπει στις επιστήμες για μια νέα ηθική. Γεννημένος στο Παρίσι από Εβραίους γονείς αυστριακής καταγωγής, σπούδασε στο Χάρβαρντ και στην Οξφόρδη, μελέτησε σε βάθος την αρχαιοελληνική σκέψη, δίδαξε συγκριτική λογοτεχνία στο Πρίνστον και στο Kέμπριτζ, είναι ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους κριτικούς και έχει γράψει μια σειρά έργων με μεγάλη απήχηση, κι ανάμεσά τους είναι τα: Ο θάνατος της τραγωδίας (ελλ. έκδοση Εγνατία), Τολστόι και Ντοστογιέφσκι, Μάρτιν Χάιντεγκερ, Μετά την Βαβέλ, Αντιγόνες: Ο μύθος της Αντιγόνης στη Δυτική Λογοτεχνία (ελλ. έκδοση «Καλέντης»).