George Tabori, ήταν ένας πλήρης καλλιτέχνης
Ο Τζορτζ Ταμπόρι [George Tabori]…
…που πέθανε στις 23 Ιουλίου 2007, στα 93 του χρόνια, υπήρξε ένας μύθος, όχι μόνο για το μεταπολεμικό γερμανικό θέατρο αλλά και για το ευρωπαϊκό στο σύνολό του. Γεννημένος στις 24 Μαΐου 1914 στη Βουδαπέστη (Ουγγαρία), από νεαρή ηλικία είχε πάει στο Βερολίνο, αλλά το 1935 έφυγε από τη Γερμανία λόγω της εβραϊκής καταγωγής του και πήγε στο Λονδίνο, όπου εργάστηκε στο BBC. Πεζογράφος, σεναριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός, θιασάρχης… Ένας πλήρης καλλιτέχνης.
Το 1947 πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου άρχισε να ασχολείται με τη μετάφραση έργων, κυρίως του Bertolt Brecht και του Max Frisch, καθώς και με τη συγγραφή σεναρίων. Έγραψε, μεταξύ άλλων, τα σενάρια των ταινιών Ο νόμος της σιωπής [I confess] του Alfred Hitchcock και Secret Ceremony του Joseph Losey. Στο Χόλιγουντ, θα συγχρωτιστεί με την αφρόκρεμα των αστέρων της εβδόμης τέχνης (Greta Garbo, Montgomery Clift, Marilyn Monroe, Charlie Chaplin), καθώς επίσης και με την ελίτ των εξορίστων Γερμανών διανοουμένων (Thomas και Heinrich Mann, Theodor Adorno, Arnold Schönberg). Όμως θα μπλεχτεί στο θέατρο.
Θα περάσει από το l’ Actor’s Studio, όπου βασιλεύει εκείνη την εποχή ο Lee Strasberg. Την περίοδο που ο γερουσιαστής Τζόζεφ Μακάρθι [Joseph McCarthy] παρασύρει την Αμερική σ’ ένα “κυνήγι μαγισσών”, και ο Ταμπόρι θα καταχωρηθεί ως αριστερός στη μαύρη λίστα.
Στο τέλος της δεκαετίας του ’50, περνά στη σκηνοθεσία, ανεβάζοντας τη Δεσποινίδα Τζούλια του Strindberg με τη δεύτερη σύζυγό του, τη σουηδέζα ηθοποιό Viveca Lindfors, στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Το 1968, δημιουργεί στη Νέα Υόρκη με τον κουνιάδο του Martin Fried, το έργο του Οι Κανίβαλοι [The Cannibals],το οποίο εκτυλίσσεται στο Άουσβιτς (όπου “χάθηκε” ο πατέρας του κι άλλα μέλη της οικογένειάς του) και περιέχει εν σπέρματι τη δραματική διατύπωση του έργου του που θ’ ακολουθήσει. Το αμερικανικό κοινό δεν φαίνεται να ενθουσιάζεται, αλλά μια γερμανίδα παραγωγός, η Maria Sommer, προσκαλεί τον Ταμπόρι να πάει ν’ ανεβάσει το έργο στο Schiller Theater του Βερολίνου.
Παρά το γεγονός ότι είχε ορκιστεί να μην ξαναγυρίσει ποτέ στη Γερμανία, δέχεται: “Έχω πάρει μια στάση που με είχε βοηθήσει να επιζήσω σε όλα αυτά τα χρόνια του φασισμού και του πολέμου, αυτή της περιέργειας”. Το έργο παρουσιάζεται και γνωρίζει τεράστια επιτυχία. Ένα χρόνο αργότερα, το 1970, ο Ταμπόρι πραγματοποιεί την τελευταία σκηνοθεσία του στις Ηνωμένες Πολιτείες, δημιουργώντας το έργο του Pinkville, μια ανηλεή καταγγελία της φρίκης του πολέμου στο Βιετνάμ, το οποίο προκαλεί μια κατακραυγή διαμαρτυριών. Πάλι προσκαλείται από τους Γερμανούς για να ανεβάσει το έργο αυτό, κι έτσι εγκαταλείπει οριστικά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1971 ο Ταμπόρι επέστρεψε στην Ευρώπη, εγκαταστάθηκε στη Γερμανία και στράφηκε αποκλειστικά στο θέατρο.
The following two tabs change content below.
Latest posts by dromena (see all)
- Ο Σαίξπηρ στο πολεμικό Λονδίνο - 11 Απριλίου, 2024
- Η “Δωδέκατη νύχτα” του Σαίξπηρ - 2 Απριλίου, 2024
- Αν ο Νίκος Χαραλάμπους σκηνοθετούσε τον τηλεφωνικό κατάλογο - 31 Μαρτίου, 2024
- Ο σκηνοθέτης Νίκος Χαραλάμπους - 31 Μαρτίου, 2024
- Μνήμη Νίκου Χαραλάμπους - 31 Μαρτίου, 2024
