Μιλτιάδης Μαλακάσης (1869 – 1943) Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ποιητές του νεοελληνικού λυρισμού
Ο Μιλτιάδης Μαλακάσης (1869 – 27 Ιανουαρίου 1943) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ποιητές του νεοελληνικού λυρισμού. Ασχολήθηκε επίσης με τη μετάφραση και την πεζογραφία. Από το 1937 ως το 1939 ήταν πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.
Γεννήθηκε το 1869 στο Μεσολόγγι, από πλούσια οικογένεια. Αφού τελείωσε το δημοτικό και το Ελληνικό σχολείο στο Μεσολόγγι, χωρίς ιδιαίτερες επιδόσεις στα μαθήματα, τελείωσε το Α’ Γυμνάσιο Πατρών και το 1885 πήγε στην Αθήνα και μπήκε εσωτερικός στο ιδιωτικό λύκειο Παπαγεωργίου. Στη συνέχεια γράφτηκε στη Νομική Σχολή, κατόπιν πίεσης της οικογένειάς του, την οποία όμως δεν τελείωσε ποτέ. Η οικονομική άνεση της οικογένειάς του τού έδωσε τη δυνατότητα να αφοσιωθεί στην ποίηση και τη λογοτεχνία για ολόκληρη τη ζωή του. Στην Αθήνα έζησε κοσμική ζωή και ήταν μέλος της Αθηναϊκής Λέσχης. Το 1897 γνωρίστηκε με τον Ελληνογάλλο ποιητή Ζαν Μωρεάς (Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο) και η γνωριμία αυτή επηρέασε αποφασιστικά την ποίησή του και τη μετέπειτα λογοτεχνική του πορεία.
Το 1908 νυμφεύθηκε την κόρη του Επαμεινώνδα Δεληγιώργη, Ελίζα, και τον επόμενο χρόνο εγκαταστάθηκε μαζί της στο Παρίσι, όπου μπήκε στον κύκλο του Μωρεάς που είναι ο σημαντικότερος εισηγητής της Μετασυμβολικής Γαλλικής Ρομανικής Σχολής και ήρθε σε επαφή με το γαλλικό πνευματικό κόσμο της εποχής. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1915, αφού προηγουμένως είχε ταξιδέψει στη Γερμανία, την Κωνσταντινούπολη κ.α.. Το 1917 διορίστηκε κοσμήτορας και αργότερα διευθυντής της βιβλιοθήκης της Βουλής. Δεκαοκτώ χρόνια αργότερα παύθηκε από τη θέση αυτή, διορίστηκε όμως ξανά το 1936 για να παραιτηθεί τελικά την επόμενη χρονιά. Το 1939, ως πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, έγινε μέλος της πρώτης επιτροπής απονομής των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων.
Κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 ο Μιλτιάδης Μαλακάσης μαζί με άλλους Έλληνες λογίους προσυπέγραψε την Έκκληση των Ελλήνων Διανοουμένων προς τους Διανοούμενους ολόκληρου του Κόσμου με την οποία αφενός μεν καυτηριαζόταν η κακόβουλη ιταλική επίθεση, αφετέρου δε, διήγειρε την παγκόσμια κοινή γνώμη σε επανάσταση συνειδήσεων για κοινό νέο πνευματικό Μαραθώνα.
Η οικογένεια του Μαλακάση είχε ενεργό συμμετοχή στην επανάσταση του 1821. Έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του αποτραβηγμένος στο σπίτι του στο Ψυχικό και πέθανε στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός από καρκίνο στις 27 Ιανουαρίου του 1943.
Το έργο του
Ο Μαλακάσης εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη λογοτεχνία από το περιοδικό Εβδομάς το 1885 χρησιμοποιώντας στο πρώτο του δημοσίευμα τα αρχικά Μ.Μ. Πιο συστηματικά άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα, πεζά και άρθρα, επτά χρόνια αργότερα, σε διάφορα περιοδικά κι εφημερίδες (Εστία, Διόνυσος, Τέχνη, Παναθήναια, Άστυ, Ακρόπολις κ.ά.). Αρκετά ποιήματά του δημοσίευσε και στον Νουμά. Συνολικά ολοκλήρωσε δέκα ποιητικές συλλογές (από τις οποίες η Κυρά του Πύργου σε θεατρική μορφή).
Το 1904 ίδρυσε μαζί με τον Κωνσταντίνο Χατζόπουλο και τον Λάμπρο Πορφύρα την εταιρία «Εθνική Γλώσσα» για την προβολή και την καθιέρωση της δημοτικής. Το 1924 τιμήθηκε με το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και το 1932 εκλέχτηκε πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.
Συνολικά το ποιητικό του έργο του Μαλακάση χαρακτηρίζεται από απαισιόδοξη διάθεση. Άλλα χαρακτηριστικά της ποίησης του είναι η στιχουργική επιδεξιότητα και η μουσική αίσθηση.
Όσο ζούσε, τύπωσε τα ποιητικά βιβλία: Συντρίμματα (1898) (ποιητική συλλογή αφιερωμένη στον Ζαν Μωρεάς), Ώρες (1903), Η Κυρά του Πύργου (1904, έμμετρο παραμυθόδραμα, δημοσιευμένο αρχικά στα Παναθήναια, τόμος Ζ΄, και κατόπιν χωριστά), Πεπρωμένα (1909), το λένε τ΄αηδονάκια (1910), Ασφόδελοι (1918), Ο Μπαταριάς – Ο Τάκης Πλούμας – Μπάυρον (1920), Αντίφωνα (1931), Ερωτικό (1939) και τη μετάφραση του έργου Στροφές του Ζαν Μωρεάς (1920). Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν Τα Μεσολογγίτικα (1946), με όλα τα δημοσιευμένα στις προηγούμενες συλλογές μεσολογγίτικα ποιήματά του, και το 1964 ο Γ. Βαλέτας συγκέντρωσε σε δύο τόμους το σύνολο του έργου του, με τίτλο Μαλακάσης: Άπαντα. Πρόσφατα, με φιλολογική επιμέλεια του Γιάννη Παπακώστα, έγινε νέα έκδοση των απάντων του σε τρεις τόμους: Ποιήματα(2005) και Πεζά (2006).
Ορισμένοι μελετητές αλλά και ομότεχνοί του τον επέκριναν (ο Καβάφης τον ειρωνευόταν: «Τα τρίκλωνα και ξέκλωνα του Γρυπάρη», ενώ άλλος κριτικός μιλώντας για τον Μαλακάση είχε πει ότι είναι «ο Δροσίνης που πάει να γίνει Γρυπάρης») χαρακτηρίζοντάς τον «τραγουδιστή», με την έννοια ότι εξέφραζε στα ποιήματά του προσωπικά συναισθήματα αδιαφορώντας για τα δεινά του ανθρώπου και της χώρας και ότι ο στίχος του στερείται φιλοσοφικού στοχασμού. Ο Μαλακάσης το δεχόταν, λέγοντας: «Έχω τον τρόμο των ιδεών».
Ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης έχει γράψει ένα ποίημα που αναφέρεται στον Μαλακάση με τίτλο: Μικρή ασυμφωνία σε Α μείζον.
Στην τηλεοπτική σειρά Καρυωτάκης της ΕΡΤ, στο 17ο επεισόδιο, υπάρχει σκηνή με ηθοποιούς με μία σύντομη συνάντηση των δύο ποιητών.
Πηγές
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, τ. 34
The following two tabs change content below.
Latest posts by dromena (see all)
- Ο Σαίξπηρ στο πολεμικό Λονδίνο - 11 Απριλίου, 2024
- Η “Δωδέκατη νύχτα” του Σαίξπηρ - 2 Απριλίου, 2024
- Αν ο Νίκος Χαραλάμπους σκηνοθετούσε τον τηλεφωνικό κατάλογο - 31 Μαρτίου, 2024
- Ο σκηνοθέτης Νίκος Χαραλάμπους - 31 Μαρτίου, 2024
- Μνήμη Νίκου Χαραλάμπους - 31 Μαρτίου, 2024
