Ποιος θυμάται την Χριστίνα Τσίγκου;
Έχω πρόχειρη τη φωτογραφία της και πάντα μου άρεσε η φυσιογνωμία της. Και φυσικά πολύ περισσότερο γιατί είχε φιλική σχέση με τον Μπέκετ. Ευτυχείς φαντάζομαι όσοι είδαμε τις “Ευτυχισμένες Μέρες” της, στην Αθήνα.
Ήταν μια σπουδαία γυναίκα που σταδιοδρόμησε στο Παρίσι. Άνθρωπος του θεάτρου, η Χριστίνα Τσίγκου γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου το 1920 και πέθανε στις Σπέτσες το 1973. Σπούδασε στη Σχολή του Σαρλ Ντιλέν στο Παρίσι. Από το 1942 έως το 1946 εμφανίστηκε σε μικρούς ρόλους και πήρε μέρος στην πρώτη παράσταση του έργου Μύγες του Ζαν-Πολ Σαρτρ, το 1945.
Ήρθε και στην Ελλάδα το 1944 κι έπαιξε το Ψυχοσάββατο με τον Γ. Βιτσώρη και, στη συνέχεια, πήρε μέρος σε περιοδεία που οργανώθηκε για τους Έλληνες της Γαλλίας και του Βελγίου (1946). Τον πρώτο μεγάλο ρόλο της τον έπαιξε με το θίασο του Θεάτρου Antoine στο έργο Morts sans sepulture [=Νεκροί χωρίς τάφο] του Σαρτρ.
Το 1949 αγοράζει το θέατρο Gaité Montparnasse στο Παρίσι. Συνεργάζεται στη σκηνοθεσία με τον Ροζέ Μπλεν και πρωταγωνιστεί στα έργα Βόιτσεκ του Μπίχνερ, Η σύζυγος που την υποπτεύονταν αδίκως του Κοκτό κ.ά. Κάνει την πρώτη της σκηνοθεσία στον Ανδροκλή και το Λιοντάρι του Σο, με σκηνογραφίες του συζύγου της Θανάση Τσίγκου.
Αργότερα ανεβάζει το Πορτοφόλι του Ουγκό και το 1957 παίζει στο Royal Court Theatre του Λονδίνου, σε παγκόσμια πρώτη, το μοναδικό γυναικείο ρόλο στο Τέλος του παιχνιδιού του Σ. Μπέκετ, μαζί με τους Ζαν Μαρτέν, Ζορζ Αντέ και Ροζέ Μπλεν που έκανε και τη σκηνοθεσία.
«Σας θαυμάζω και σας ευχαριστώ που θελήσατε να παίξετε την Γουίνι» της είχε πει ο Μπέκετ. Έλαβε μέρος και στην παράσταση με τίτλο ΧΧ του Λούκα Ρονκόνι που ήταν βασισμένη στο έργο του Αριόστο Orlando Furioso που παρουσιάστηκε στο Θέατρο των Εθνών στο Παρίσι.
Στην Ελλάδα η Χριστίνα Τσίγκου σκηνοθέτησε, εκτός από το Τέλος του παιχνιδιού για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (το 1967), με σκηνικά και κοστούμια του Γιάννη Τσαρούχη, και τις Ευτυχισμένες ημέρες του Μπέκετ. Ήταν το 1966 που ανέβασε και έπαιξε τη Γουίνι στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη και απέσπασε διθυραμβικές κριτικές. Ο ίδιος ο Μπέκετ άλλωστε σε επιστολή που της έστειλε της έγραψε χαρακτηριστικά: «Σας θαυμάζω και σας ευχαριστώ πολύ που θελήσατε να παίξετε τη Γουίνι».
Ευτυχώς που από τις εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφόρησε πριν καμιά εικοσαριά χρόνια ένα τομίδιο αφιερωμένο στην Χριστίνα Τσίγκου: Το πρόσωπο, ο λόγος και η σκηνή | Με τις “Ευτυχισμένες μέρες” του Σάμιουελ Μπέκετ. Το είχε επιμεληθεί η θεατρολόγος Έλσα Ανδριανού. Το βιβλίο επιχειρεί να ανασύρει τη μνήμη της διερευνώντας το καλλιτεχνικό προφίλ της, τόσο μέσα από τα κατάλοιπά της, όσο και από την κατάθεση ανθρώπων που χάρηκαν την ελληνική σκηνική παρουσία της. Η ίδια μάς οδηγεί σε ό,τι υπήρξε, καθώς εδώ δημοσιεύεται για πρώτη φορά η μετάφραση των “Ευτυχισμένων Ημερών”, του μοναδικού έργου στο οποίο εκείνη, αφού εργάστηκε μεταφραστικά, παρέδωσε το σώμα της ενώπιον ελληνικού κοινού.
Ο Σ. Μπέκετ, η Χρ. Τσίγκου και ο Γιάννης Τσαρούχης
Φοβάμαι πως ελάχιστοι από τις νέες γενιές των ανθρώπων που ασχολούνται με το θέατρο θα την γνωρίζουν. Το ίδιο φυσικά θα ισχύει και τον ζωγράφο Θάνο Τσίγκο, που υπήρξε σύζυγός της. Παραμένει όμως διακεκριμένη προσωπικότητα του θεάτρου. Γράφει χαρακτηριστικά ο Θανάσης Νιάρχος, που επιμελήθηκε το βιβλίο με τις επιστολές της Χριστίνας Τσίγκου στη Νίκη Καραγάτση και τον Παντελή Βούλγαρη:
Είναι άδικο, όμως, να υπογραμμίζουμε την αξία της μιλώντας για τις σχέσεις της με τους άλλους, όταν η ίδια υπήρξε μια τόσο διακριτή και διακεκριμένη καλλιτεχνική μονάδα, έστω και αν οι Έλληνες θεατρόφιλοι την γνωρίσανε σε σχέση με δύο μονάχα δουλειές της. Όταν σκηνοθέτησε τη δεκαετία του ’60 «Το τέλος του παιχνιδιού» του Σάμιουελ Μπέκετ στο ΚΘΒΕ, και κυρίως όταν ανέβασε το «Ω, οι ωραίες μέρες» του Μπέκετ επίσης, για πρώτη φορά το 1966 στο θέατρο «Βεργή» και δεύτερη στο θέατρο «Αθηνά» το 1972. Μα, με τόσο λίγα στοιχεία πώς μπορεί να χαρακτηρίζεται σπουδαία; Αν η η Τσίγκου υπήρξε σπουδαία δεν είναι μόνο γιατί έπαιξε σημαντικούς ρόλους σε ταινίες Ευρωπαίων σκηνοθετών, ή γιατί έκανε πολύ θέατρο, κυρίως στη Γαλλία. Είναι γιατί δεν ήξερε να κεφαλαιοποιεί όσα θαυμαστά και αν έκανε οπουδήποτε στον κόσμο».
The following two tabs change content below.
ΝΙΚΟΣ ΛΑΓΚΑΔΙΝΟΣ
Ο Νίκος Λαγκαδινός είναι δημοσιογράφος [ΕΣΗΕΑ]. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Θεατρολογία στο 8ο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Έχει εργαστεί ως συντάκτης και αρχισυντάκτης στην ΕΡΤ [τηλεόραση και ραδιόφωνο], στις εφημερίδες Ελεύθερη Γνώμη, Νίκη, Ενημέρωση, Βραδυνή, Ακρόπολις, Αθηναϊκή. Διηύθυνε την εφημερίδα ΕΞΟΡΜΗΣΗ.
Latest posts by ΝΙΚΟΣ ΛΑΓΚΑΔΙΝΟΣ (see all)
- Ποιος θυμάται την Χριστίνα Τσίγκου; - 3 Ιουνίου, 2021
- Καταπιεστικοί μηχανισμοί - 31 Μαΐου, 2021
