Αφιέρωμα: Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα
Ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου 1898 στο Φουέντε Βακέρος, μικρό χωριό στον νομό Βέγα της περιφέρειας Γρανάδας, της Ισπανίας και δολοφονήθηκε από τους Φαλαγγίτες του Φράνκο στις 16 Αυγούστου 1936. Πολλά έχουν γραφτεί για το έργο, και τη ζωή του μεγάλου Ισπανού ποιητή που στη σύντομη ζωή άφησε ένα σπουδαίο έργο και φυσικά είναι εύκολο για τον καθενα να ανατρέξει κυρίως στο διαδίκτυο για να ενημερωθεί.
Στην ελληνική βιβλιογραφία περίοπτη θέση κατέχει το τεύχος 29-30 (Σεπτ.-Δεκέμβρης 1966) του αξέχαστου περιοδικού “Θέατρο” του Κώστα Νίτσου, που κυκλοφόρησε με εξαιρετικά κείμενα Ελλήνων και ξένων αρθρογράφων και αποτέλεσαν εισαγωγή στο θεατρικό σύμπαν του Λόρκα.
Ωστόσο, δεν πρέπει ν’ αγνοηθεί και η μόνη σοβαρή μελέτη στα ελληνικά του Τάσου Λιγνάδη, με τίτλο “Ο Λόρκα και οι ρίζες” (1964).
Φυσικά έχουν γραφτεί ωραία κείμενα που επιχείρησαν να εμβαθύνουν στην ουσία του έργου του Λόρκα, δημοσιευμένα σε περιοδικά και εφημερίδες, κυρίως από κριτικούς με την αφορμή παραστάσεων έργων του Λόρκα.
Ασχολήθηκαν συγγραφικά ή μεταφραστικά με το έργο του Λόρκα ή εμπνεύστηκαν από το έργο του οι Νίκος Σημηριώτης, Κοσμάς Πολίτης, Τάκης Βαρβιτσιώτης, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Στρατής Τσίρκας, Γιώργος Σεβαστίκογλου, Τάσος Λιγνάδης, Κλείτος Κύρου, Νίκο Σπάνιας. Ιουλία Ιατρίδη, Άννα Βαρβαρέσου, Νίκος Καββαδίας, Γιάννης Δάλλας, Τζένη Μαστοράκη, Λέανδρος Πολενάκης…
Με τα σκηνικά και τα κοστούμια αξιοποίησαν το δημιουργικό τους ταλένο κααλλιτέχνες όπως οι Γιάννης Τσαρούχης, Γιάννης Μόραλης, Αντώνης Φωκάς, Σίμος Καραφύλλης, Σπύρος Βασιλείου, Γιώργος Βακαλό, Γιώργος Πάτσας, Λιλή Πεζανού, Διονύσης Φωτόπουλος, Μαρία Ασβεστά, Μανόλης Παντελιδάκης, Ρένα Γεωργιάδου, Ιωάννα Παπαντωνίου, Καλλιόπη Κοπανίτσα, Έρση Δρίνη, Λαλούλα Χρυσικοπούλου, Σοφία Παντουβάκη, Απόστολος Βεττας, Χάρης Σεπεντζής, Παύλος Μαντούδης, Ελένη Μανωλοπούλου, Βασίλης Βασιλειάδης, Μάριος Σπηλιόπουλος, Λίζα Ζαϊμη, Σάββας Πασχαλίδης, Αντώνης Δαγκλίδης, Κλαιρ Μπρέισγουελ, Μαριλένα Αραβαντινού, Αναστασία Αρσένη, Γιάννης Κύρου, Ιωάννα Μανωλεδάκη, Γιώργος Ανεμογιάννης, Γιούλια Γαζετοπούλου…
Να σημειωθεί και μια ενδιαφέρουσα παράσταση με το έργο “Αϊ! Φεδερίκο” της Μαίης Σεβαστοπούλου. Τρεις γυναίκες, Μοίρες, Ανδαλουσιάνες, θυμούνται τον Λόρκα, τον καλούν με τη μνήμη τους κι εκείνος έρχεται, φέρνοντας μαζί του κομμάτια από τα έργα του. Οι γυναίκες κι ο ποιητής ζωντανεύουν σκηνές από τα έργα “Ματωμένος Γάμος”, “Γέρμα” και “Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα”.
Οι κριτικοί θεάτρου που έγραψαν για τον Λόρκα και τις ελληνικές παραστάσεις έργων του: Κώστας Γεωργουσόπουλος, Τάσος Λιγνάδης, Ειρήνη Καλκάνη, Γιάννης Βαρβέρης, Μηνάς Χρηστίδης, Αλκ. Μαργαρίτης, Ελένη Βαροπούλου, Ματίνα Καλτάκη, Καλλιόπη Ραπανάκη, Θυμέλη [Αριστούλα Ελληνούδη], Βασίλης Μπουζιώτης, Λέναδρος Πολενάκης, Βαγγέλης Ψυρράκης, Στέλλα Λοϊζου, Δηώ Καγγελάρη, Περσεύς Αθηναίος, Ελευθερία Ντάνου, Βάιος Παγκουρέλης…
Πέρα όμως από την αξιοποίηση της θεατρικής παραγωγής του Λόρκα, ο Ισπανός δημιουργός ενέπνευσε πολλούς Έλληνες συνθέτες. Έγραψαν μουσική για αραστάσεις ή μελοποίησαν τραγούδια του Λόρκα οι Μάνος Χατζιδάκις, Γιώργος Κουρουπός, Γιάννης Παπαϊωάννου, Αλέκος Ξένος, Μίκης Θεοδωράκης, Σταύρος Ξαρχάκος, Μάνος Λοϊζος, Γιάννης Γλέζος, Χρήστος Λεοντής, Νότης Μαυρουδής, Νίκος Κυπουργός, Νίκος Αστρινίδης, Νίκος Ξυδάκης, Διονύσης Τσακνής, Γιώργος Χριστιανάκης, Γιώργος Μπουντουβής, Μάριος Τόκας, Κώστας Βόμβολος, Βασίλης Τενίδης, Πλάτων Ανδριτσάκης, Γεράσιμος Πυλαρινός, Βασίλης Δημητρίου, Στάμος Σέμσης και άλλοι νεότεροι.
Δεν ξέρουμε αν μπορεί να ειπωθούν καινούργια πράγματα για τον Ανδαλουσιάνο ποιητή που αγαπήθηκε πολύ από το ελληνικό θέατρο και το θεατρόφιλο κοινό, αλλά κρίναμε σκόπιμο να επικαιροποιήσουμε την αγάπη μας για τον Λόρκα με την ανάρτηση επιλεγμένων κειμένων που δημοσιεύτηκαν παλιότερα σε εφημερίδες και περιοδικά. Θέλουμε να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον των νεοτέρων για να γνωρίσουν το έργο του που δεν έχει χάσει τίποτε από τη λάμψη του.
Περιεχόμενα του αφιερώματος
Ισαβέλλα Παπαζήση: Ξενάγηση στον κόσμο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα
Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ: Η ακτινοβολία του Λόρκα στη ζωή του Νταλί
Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα: Ο βάρδος της Μεσογείου
Αλέξης Σολομός: Ο Λόρκα που γνώρισα
Rod Usher: Λόρκα μια ζωή πέρα από το θάνατο
Βασίλης Βασιλικός: Ο άλλος Λόρκα
Πέπη Ρηγοπούλου: Πρώτες σκέψεις για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Λόρκα
Τάσος Λιγνάδης: Ο Λόρκα και οι ρίζες
Το σπίτι απ’ όπου ο Λόρκα εμπνεύστηκε την Μπερνάρντα Άλμπα
Αλέξης Μινωτής: Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα (και “Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα”)
Άγγελος Τερζάκης: Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα
Carolyn Galerstein: Η πολιτική εξουσία της Μπερνάρντα Άλμπα
Λέανδρος Πολενάκης: Το τραγικό στοιχείο στο Λόρκα
Δημήτρης Ποταμίτης: Αναφορά στον Λόρκα
Κώστας Γεωργουσόπουλος: “Σαν περάσουν πέντε χρόνια” του Λόρκα
Τάκης Βαρβιτσιώτης: Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, ένας περιπαθής του ενστίκτου
Latest posts by dromena (see all)
- Θέατρο του λαού: Ο Καραγκιόζης, η ιστορία του, η σημασία του - 27 Απριλίου, 2024
- Ο Σαίξπηρ στο πολεμικό Λονδίνο - 11 Απριλίου, 2024
- Η “Δωδέκατη νύχτα” του Σαίξπηρ - 2 Απριλίου, 2024
- Αν ο Νίκος Χαραλάμπους σκηνοθετούσε τον τηλεφωνικό κατάλογο - 31 Μαρτίου, 2024
- Ο σκηνοθέτης Νίκος Χαραλάμπους - 31 Μαρτίου, 2024