Το πέρασμα του Αιμίλιου Χουρμούζιου από το Εθνικό Θέατρο

Το πέρασμα του Αιμίλιου Χουρμούζιου από το Εθνικό Θέατρο

Μοιράσου το!

Ο Αιμίλιος Χουρμούζιος με την είσοδό του στο Εθνικό Θέατρο έδειξε τις τεράστιες πνευματικές, ψυχικές και διοικητικές διαστάσεις μιας γιγάντιας, προικισμένης και ανεπανάληπτης θεατρικής προσωπικότητας.

Ανατόμος και μελετητής της εποχής του, και βαθύς γνώστης του θεάτρου ο Αιμίλιος Χουρμούζιος, παίρνοντας στα χέρια του το Εθνικό, ήξερε καλά και την ευθύνη της βαριάς κληρονομιάς που του άφηνε ο προκάτοχός του Δημήτρης Ροντήρης. Γνώριζε με κάθε λεπτομέρεια τον αγώνα του μεγάλου Δάσκαλου όχι μόνο να ορθοποδήσει αλλά και να ανεβάσει σε περίοπτη θέση το Εθνικό μας Θέατρο, ύστερα από τις ταλαντεύσεις και πισωδρομήσεις του με τη δοκιμασία των χρόνων της Κατοχής και του Εμφύλιου.

Σαν ελεύθερο πνεύμα που ήταν ο Αιμίλιος Χουρμούζιος, αεικίνητο, δυνατό, σπινθηροβόλο, δραστήριο, γιομάτο ένταση και ζωή και φλεγόμενο από ιερό πάθος για το θέατρο, σκόπευε ψηλότερα. Για την κατάκτηση όμως των υψηλότερων κορφών χρειάζονταν μεγάλος αγώνας, με συσπείρωση πολλών και θετικών δυνάμεων. Στο εγερτήριο σάλπισμά του μαζεύτηκαν γύρω του οι καλλίτεροι πνευματικοί άντρες της εποχής: Άγγελος Τερζάκης, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος και άλλοι. Σεβάστηκαν μαζί του την παράδοση του Ιδρύματος, εκτίμησαν σωστά την πραγματικότητα κι αναγνώρισαν τη μεγάλη ίσαμε τότε προσφορά των ηθοποιών και των συντελεστών των μεγάλων επιτυχιών του Εθνικού Θεάτρου.

Αναγκάζοντας έτσι ο Αιμίλιος Χουρμούζιος το επώνυμο ή ανώνυμο πλήθος των εργατών της Σκηνής και των εργαστηρίων του Ε.Θ. κέρδισε την αγάπη, το σεβασμό, τον αυθορμητισμό και το ολοκληρωτικό τους δόσιμο.

Αναδιοργάνωσε τη Δραματική Σχολή με τη συνεργασία των: Γιάννη Σιδέρη, Λεωνίδα Ζώρα, Άγγελου Τερζάκη, Αχιλλέα Δρίβα, Έλλεν Τσουκαλά, Θάνου Κωτσόπουλου, Στέλιου Βόκοβιτς κ.λπ. Για την καλλιέργεια του φυτώριου που θα τροφοδοτούσε τις Σκηνές του Εθνικού, και του Ελεύθερου θεάτρου.

Όσο για την προώθηση του Αρχαίου Δράματος επιστράτευσε τους σκηνοθέτες Αλέξη Μινωτή, Τάκη Μουζενίδη, Κωστή Μιχαηλίδη και Αλέξη Σολομό, σαν εκφραστές των διαφορετικών τάσεων που εκπροσωπούσαν, έτσι ώστε με την άμιλλά τους να δημιουργηθεί ό,τι καλλίτερο. Και δεν γελάστηκε. Οι επιτυχημένες ερμηνείες των τραγωδιών και κωμωδιών, που ανέβασαν την αίγλη του Εθνικού Θεάτρου και επέβαλαν το Φεστιβάλ Επιδαύρου στην παγκόσμια συνείδηση, καταχωρούνται στο ενεργητικό του. Βαθμολογούν τη ζέση του ιερού του πάθους για το θέατρο, τεκμηριώνουν την ασταμάτητη προσπάθειά του να το υπηρετήσει κι οφείλονται στους υψηλούς του οραματισμούς. Γιατί ατένιζε πολύ ψηλά ο Αιμίλιος Χουρμούζιος. Ποθούσε να δει ενσαρκωμένο το μεγάλο του όνειρο: Το ζωντάνεμα του Αρχαίου Πνεύματος, το υψηλότερο επίπεδο ερμηνείας του στο σκηνικό χώρο. Γι’ αυτό και ζητούσε από τους ηθοποιούς τον πιο καλό, τον πιο πλήρη εαυτό τους. Και από μέρους του έκανε το παν να σταθεί στο πλευρό μας.. Ν’ ακούσει τη φωνή μας, να κατανοήσει τις ανάγκες μας, να ικανοποιήσει τα αιτήματά μας, να λύσει κάθε μας πρόβλημα. Το γραφείο του πάντοτε ανοιχτό στις προγραμματισμένες μέρες και ώρες του χωρίς εξαίρεση. Και στις πρόβες δίπλα μας, στις παραστάσεις κοντά μας. Καμιά ξεχωριστή θέση και διάκριση. Ίσος και ίδιος με το σύνολο. Συμμερίζονταν την τύχη μας. Φρόντιζε να μη λείψει τίποτε, από κανέναν. Ακούραστος πάντα, με το πλατύ κι εγκάρδιο χαμόγελο στα χείλη και το μάτι του φωτεινό και πρόσχαρο. Γελούσε με τ’ αστεία μας, διασκέδαζε με τ’ ανέκδοτά μας. Έτρωγε στο ίδιο τραπέζι με μάς, τσούγκριζε το ποτήρι του σα φίλος κι άκουγε με συγκίνηση τις προπόσεις μας και τις ευχές. Να μας αγκαλιάζει όλους με καλοσύνη κι όλους να μας έχει σαν παιδιά του. Γι’ αυτό και τον νιώθαμε όλοι φίλο μας, δικό μας.

Η δημοκρατική διακυβέρνηση του Εθνικού από τον Αιμίλιο Χουρμούζιο, που απόβλεπε στο συμφέρον της παράστασης και στο μεγαλείο του Εθνικού, δε μείωνε τι απαιτήσεις του για πειθαρχία των ηθοποιών και του σκηνοθέτη στο γενικότερο πνεύμα του έργου. Κι ήταν έτοιμος να πατάξει κάθε ακρότητα και κάθε ασυδοσία, αλλά και να συμπληρώσει κάθε παράλειψη, επεμβαίνοντας έγκαιρα και αποτελεσματικά…

Θυμάμαι κάποτε που θα ερχότανε η Μαρία Κάλλας στην Ελλάδα. Συγκέντρωσε το δυναμικό του Εθνικού στην αίθουσα του μπαλέτου ο γενικός διευθυντής κι έκαμε ιερή έκκληση για τη συσπείρωση όλων και την τελειότερη απόδοσή μας, ώστε να μην υστερήσουν οι παραστάσεις μας από της Λυρικής, που για πρώτη φορά θα συμμετείχε στην Επίδαυρο. Κι ανταποκρίθηκε σύσσωμο το Εθνικό Θέατρο στην πατρική φωνή του Αιμίλιου Χουρμούζιου, και οι παραστάσεις μας κρίθηκαν και χαρακτηρίστηκαν από τις καλλίτερες που δόθηκαν μέχρι τότε.

Ζητούσε από τον καθένα το περισσότερο και το καλλίτερο. Ζητούσε αδιάκοπα. Κι όπου δεν εύρισκε ή όπου δεν υπήρχε το συμπλήρωνε ο ίδιος αντλώντας από τον χειμαρρώδη και αστείρευτο εαυτό του. Έτσι δούλευε κι έτσι ανυψώθηκε ο Αιμίλιος Χουρμούζιος. Γι’ αυτό και το Εθνικό μας Θέατρο διέγραψε στα χρόνια του μιαν ανοδική πορεία. Άγγιξε το ύψιστο σημείο, το απόγειο της ιστορίας του. Κορυφώθηκε σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μην εξαφανίζεται ακόμα και σήμερα η αίγλη του. Γιατί ποτίστηκε με τον ιδρώτα και το αίμα τού γίγαντα εκείνου Θεατράνθρωπου, του αλησμόνητου Αιμίλιου Χουρμούζιου.

____________________

  • Πρώτη δημοσίευση: Σημείον του Αιμ. Χουρμούζιου. “Τετράδια Ευθύνης” 20, 1983.


Μοιράσου το!
ΔΡΩΜΕΝΑ ΜΕΛΕΤΕΣ-ΑΡΘΡΑ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

ΙΣΩΣ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ

Exit mobile version