Με αφορμή τους “Σφήκες”
- ΝΙΚΟΣ ΛΑΓΚΑΔΙΝΟΣ
Πώς μου ήρθε πρωί-πρωί η σκέψη για τους νέους σκηνοθέτες που κάνουν τα πάντα στο θέατρο για να δείξουν και ν’ αποδείξουν την παρουσία τους. Βλέπει κανείς παραστάσεις που βασίζονται στο “τέχνασμα” [και άρα δεν μπορώ να πω ότι είναι τέχνη]. Ίσως να υπάρχει και κάποιο κοινό που να δέχεται και να στηρίζει τις δραστηριότητές τους, αλλά το θέατρο….ψάχνεται!
Διάβασα λοιπόν ότι θα παρουσιαστούν στην Επίδαυρο οι “Σφήκες”, που είναι μια ελεύθερη διασκευή της Λένας Κιτσοπούλου, βασισμένη στο έργο του Αριστοφάνη. Μια συμπαραγωγή του Εθνικού Θεάτρου και του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Φυσικά δεν υπάρχει περίπτωση να πάω να δω την παράσταση. Μένω με ό,τι έχω δει στο παρελθόν. Και τούτο διότι έχω εμπειρία από την μέχρι σήμερα δουλειά της κ. Κιτσοπούλου στο θέατρο. Διαβάζω στο δελτίο τύπου:
Στην παρούσα εκδοχή η σκηνοθεσία στρέφει το βλέμμα της στα σύγχρονα «κεντριά», στα λαϊκά δικαστήρια που στήνονται στις τηλεοπτικές εκπομπές και στα σόσιαλ μίντια. Με καυστικό χιούμορ και σκωπτική διάθεση φωτίζει τη συστημική σαπίλα, τις κοιμισμένες άμυνες, τον ρατσισμό, τον φανατισμό, την άκαμπτη πολιτική ορθότητα της εποχής μας.
Πολύ ωραία, αλλά τι φταίει ο καημένος ο Αριστοφάνης; Ας έφτιαχνε ένα δικό της έργο κι όχι να βάλει τον Αριστοφάνη στη μέση. Γιατί να αποδεχθούμε την απόφαση των δυο κρατικών θεάτρων που θέλοντας να έχουν συμμετοχή στο Φεστιβάλ Επιδαύρου θα έπρεπε να ταλαιπωρήσουν τον καημένο τον Αριστοφάνη;
Παλιότερα είχα διαβάσει ένα άρθρο του [και καθηγητή μου στο l’Université Paris VIII] André Veinstein [έχει γράψει το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο La mise en scène théâtrale et sa condition esthétique], ότι από τη στιγμή όπου στην Ευρώπη έγινε αντιληπτό πως το θέατρο δεν είναι λογοτεχνία και ότι το θεατρικό θέαμα είναι κάτι άλλο, άρχισε μια ανανεωτική κίνηση… Εννοούσε, γενικώς στην Ευρώπη και όχι στην Ελλάδα. Εδώ, πολλοί νέοι σκηνοθέτες έχουν “φαγωθεί” με κείμενα της λογοτεχνίας και δεν έχουν καταλάβει ότι η ποίηση του θεάτρου δεν έχει σχέση με την ποίηση της λογοτεχνίας.
Κι έχουμε παραδείγματα όπου κάποιοι λόγιοι του γραφείου, οργανικά ξένοι προς το θεατρικό αισθητήριο, αποφάσισαν να γράψουν θεατρικά έργα [βλέπε Γιώργος Βέλτσος, ο οποίος μάλιστα κάποτε έγραψε και έναν λίβελο και κεραυνοβόλησε την κριτικό του “Βήματος”, διότι “τόλμησε” να κατακρίνει το έργο του…].
Υπάρχει σωρεία παραδειγμάτων με κείμενα της λογοτεχνίας που παίρνουν το δρόμο της θεατρικής μεταμόρφωσής τους για λόγους τους οποίους μονάχα οι σκηνοθέτες ξέρουν.
Είναι σα να επιζητούν οι νέοι άνθρωποι ν’ αντικαταστήσουν το θέατρο που ξέραμε με κάτι άλλο, μια άλλη τέχνη, που όμως δεν θα είναι θέατρο.
Δεν αμφισβητώ τη δυναμική της θεατρικής τέχνης, αλλά απλώς επισημαίνω ότι κάποιες ανανεωτικές σκηνοθετικές κινήσεις κατατείνουν στην αποπνευμάτωση του θεάτρου… Κι ακόμη, έχουμε παρατηρήσει ότι πολλές φορές οι σκηνοθέτες αυτό που επιχειρούν είναι να φέρουν κοντά τους έναν θεατρικό συγγραφέα, αντί να πάνε εκείνοι κοντά του…
- Στην κεντρική φωτογραφία: Χριστόφορος Νέζερ (Φιλοκλέων), Μιχάλης Καλογιάννης (Ξανθίας), Θόδωρος Σαρρής (Μίδας). Σφήκες (1963)
Εθνικό Θέατρο: Κεντρική Σκηνή – 23/06/1963 – 23/06/1963 Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου. Σκηνοθεσία: Αλέξης Σολομός
Latest posts by dromena (see all)
- Θέατρο του λαού: Ο Καραγκιόζης, η ιστορία του, η σημασία του - 27 Απριλίου, 2024
- Ο Σαίξπηρ στο πολεμικό Λονδίνο - 11 Απριλίου, 2024
- Η “Δωδέκατη νύχτα” του Σαίξπηρ - 2 Απριλίου, 2024
- Αν ο Νίκος Χαραλάμπους σκηνοθετούσε τον τηλεφωνικό κατάλογο - 31 Μαρτίου, 2024
- Ο σκηνοθέτης Νίκος Χαραλάμπους - 31 Μαρτίου, 2024